به مناسبت روز ملی ادبیات کودک و نوجوان که در ۱۸ تیرماه در تقویم ملی کشور جا خوش کرده به کتابهای معروف ادبیات کودک میپردازیم. «مجید» یکی از معروفترین شخصیتهای داستانی ایرانی در دوره معاصر است؛ در مقام مقایسه شاید شخصیتی مانند اولیور تویست و هری پاتر، که او هم از دنیای کتاب به دنیای تصویر آمد.
مجید نوجوانی اهل کرمان است. پدر و مادر خود را از دست داده و با بیبی، مادربزرگش زندگی میکند. آنها با حقوق بازنشستگی پدربزرگ روزگار میگذرانند ولی بیبی با بافتن ژاکت و فروش آنها و مجید با کار در نانوایی در بعدازظهرها و ایام تابستان کمکخرج خانه هستند. قصههای مجید در واقع اشارهای به گوشههایی از زندگی نوجوانی مرادی کرمانی است. او در برخی از درسها ضعیف است ولی انشاء خوب مینویسد و آرزو دارد روزی نویسنده شود. او زیاد کتاب میخواند، عاشق فیلم و بازیگری است، اما یتیم است و دستش هم تنگ است. همه این موارد همراه با شیرینکاریهای دیگر او دستمایهای برای خلق «قصههای مجید» است.
اولین داستانهای مجید در سال ۱۳۴۹ در مجلات منتشر شد و سالها قصههایش در رادیو پخش شد. بعد هم به صورت یک مجموعه پنججلدی در سال ۱۳۵۸ منتشر شد. هرچند اولین جلد آن در سال ۱۳۵۳ منتشر شده است. از زمان انتشار تاکنون این کتاب حدود ۳۸ بار در انتشارات معین تجدید چاپ شده است.
«قصههای مجید» کم جایزه نبرده است؛ کتاب برگزیده شورای کتاب کودک در سالهای ۱۳۶۰ و ١٣۶٢، کتاب برگزیده سال ١٣۶۴، کتاب برگزیده مجله سروش نوجوان ١٣۶٧، همچنین کیهان بچهها در سال ١٣٧٠ و کتاب برگزیده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۶۸ بوده است. همچنین داستان طبل از این کتاب در سال ۲۰۰۳ در مجله کریکت بهترین داستان میان داستانها شناخته شد. در هلند از گزیده قصههای مجید به عنوان کتاب برگزیده موسسه بینالمللی کویب تقدیر کردند.
کیومرث پوراحمد در سال ۱۳۶۹ مجموعه تلویزیونیای را بر مبنای همین کتاب ساخت و «مجید» و «بیبی»اش از دل کتاب بیرون آمدند و وارد دنیای تصویر شدند. شهرت «قصههای مجید» از نویسنده و کیومرث پوراحمد هم فراتر رفته و زمانی که نویسندهاش در قید حیات است به یک کتاب کلاسیک تبدیل شده است.
حدود ۵۰ سال از انتشار اولین داستانهای مجید میگذرد و به قول مرادی کرمانی بلایی نمانده که سر مجید نیاید؛ گاه اتفاقات خوشایندی برایش پیش میآید و گاه هم با او نامهربانی میشود؛ مثلا ترجمه شده و به عنوان یک فرد ایرانی به کشور دیگری سفر میکند و یا برای اجرای نمایش روی سن میرود، گاه لباس جدیدی میپوشد و در قالب جدید مثلا کتاب صوتی عرضه میشود و گاه هم در ماجراهایش دست میبرند.
استودیو نوین کتاب گویا نسخه صوتی این کتاب را در ۲۱ ساعت و ۱۸ دقیقه به بازار عرضه کرده است. راوی کتاب مهدی پاکدل است و مهدی زارع موسیقی آن را ساخته. کتاب صوتی قصههای مجید در سه حلقه سیدی در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است.
اولین اثری که از هوشنگ مرادی کرمانی به زبان انگلیسی ترجمه شده، داستان «سماور» از این مجموعه داستان است که برای یونیسف فرستاده شد. این قصهها به زبانهای انگلیسی، ترکی، هلندی، عربی و کردی ترجمه شده است. کل مجموعه قصههای مجید نیز توسط کارولین کراسکری به انگلیسی ترجمه و در تابستان ۲۰۱۹ منتشر شده است.
۲۴۵۲۴۵