فردوسی از منظر ادبیات تطبیقی

درباره شاهنامه سخنان بسیار گفته‌اند یکی از عظیم‌ترین این سخنان، بیان ژان ژاک آمپر، استاد سربن و ناقد و نویسنده بزرگ فرانسه در قرن نوزدهم است که در کتاب «علوم و ادبیات در مشرق زمین» گفته است: «شاهنامه یکی از بزرگ‌ترین آثاری است که نبوغ بشر فراهم آورده است.» با بیان این مقدمه کوتاه به بررسی شاهنامه از دیدگاه ادبیات تطبیقی خواهیم پرداخت. از منظر ادبیات تطبیقی، به وجوه گوناگون می‌توان در شاهنامه حکیم طوسی، ابوالقاسم فردوسی نگریست. ما از میان وجوه متعدد، ترجمه را مطمح نظر قرار می‌دهیم که آن را مادر ادبیات تطبیقی قلمداد کرده‌اند. این شاهکار جامع ادبی که هم حماسه در آن است و هم وصف، تغزل و تراژدی به بسیاری از زبان‌های زنده دنیا ترجمه شده است. که شاید بتوان گفت مهم‌ترین این ترجمه‌ها به لحاظ تاریخی و ادبی، ترجمه‌های فرانسه و عربی است که در این گفتار کوتاه نگاهی گذرا به این دو خواهیم افکند. ظاهرا قدیمی‌ترین ترجمه شاهنامه، ترجمه بنداری اصفهانی است که در قرن هفتم هجری به بیانی شیوا شاهنامه را به زبان عربی برگردانده است. این ترجمه جایگاه تاریخی- ادبی بی‌بدیلی دارد و این عمدتا به سبب نزدیکی نسبی .. ... ادامه مطلب

برنامه‌های بزرگداشت خیام اعلام شد

ابوطالب جوان، معاون استاندار، فرماندار ویژه و رئیس ستاد بزرگداشت روز ملی خیام نیشابوری اظهار کرد: خیام شخصیتی جامع است که علم و ادب را با هم تلفیق کرده است و خیام نیشابوری کسی است که هم عالِم و هم شاعر بوده و البته بلندآوازه‌ترین شاعر ایران در جهان است و این افتخاری است که در طول تاریخ نصیب کمتر مردم و دیاری شده است و شناخت مفاخر فکری، فرهنگی و تاریخی ایران اسلامی از پایه‌های اساسی هویت ملی و خودباوری است؛ امری که جامعه ما و بویژه نسل جوان، امروزه بیش از هر زمان دیگری بدان نیاز دارد. او افزود: روز چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ ساعت ۷:۳۰ صبح مراسم زنگ خیام با عنوان «آفتاب صبح نیشابور» در دبیرستان ماندگار خیام برگزار می‌شود. همچنین همایش علمی خیام نیشابوری با حضور اندیشمندان و محققین خیام‌شناس دکتر عبدالحسین کلانتری، معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، مصطفی زمانیان، مشاور وزیر علوم، محمدمهدی شیخ جباری، عضو هیات علمی پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (IPM) و عضو پیوسته فرهنگستان علوم، شهرام عباسی، هیات عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد، مهندس سیدمحمد مهاجر، عضو تیم طراحی رصدخانه ملی ایران و مدیر پرو.. ... ادامه مطلب

برگزاری آیین پاسداشت زبان فارسی و فردوسی

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین از فرهنگستان زبان و ادب فارسی، آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی با حضور و سخنرانی جمعی از اصحاب فرهنگ و ادب و میهمانان خارجی از ساعت ۱۰ تا ۱۲ دوشنبه، بیست‌وپنجم اردیبهشت‌ماه در تالار قلم سازمان اسناد و کتابخانه ملّی برگزار خواهد شد. در ‌این مراسم غلامعلی حداد ‌عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیرضا مختارپور، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی، محمدسرور مولایی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نظام‌الدین زاهدی، سفیر جمهوری تاجیکستان در ایران، حجابی کرلانگیچ، سفیر جمهوری ترکیه در ایران، صفر عبدالله، عضو پیوسته خارجی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و گلرخسار صفی اوا، شاعر نامدار تاجیک، سخنرانی خواهند کرد. همچنین در این مراسم از کتاب‌های جدید انتشارات فرهنگستان زبان‌ و ادب فارسی رونمایی خواهد شد. در بخش‌هایی از این مراسم غلامحسین غفاری از تربت‌ جام، سیّدتیمور محرابی از کرمانشاه و عاشیق احد ملکی از آذربایجان‌ شرقی قطعاتی از شاهنامه‌ را برای حاضران خواهند خواند. آیین پاسداشت زبان فارس.. ... ادامه مطلب

گلستان خوانی برای کم حوصله‌ها

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، مجموعه «خرده مینا بر خاک» تفرّجی است در روضه غنّا و حدیقه غلبای ادب فارسی. بازخوانی شاهکارهای نثر کهن این سرزمین. هر یک از این کتاب‌ها گرچه بر مضمونی ویژه همچون عرفان یا حماسه تکیه زده‌اند، اما علت انتخاب آن‌ها بیش از هر چیز برخورداری از جوهره ادبی‌ست. شیوه کار چنین بوده است که هر اثر چندین پاره شده و قطعه‌ها با آرایشی جدید و بر اساس نگاهی داستانی دوباره در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. در انتخاب فرازهای هر کتاب، هم‌چنین تناسب مضمون با نگاه و بینش مخاطب امروز مدنظر قرار گرفته است. گرچه برای بهتر خوانده‌شدن این مجموعه، فرازهای مهم‌تر و داستانی‌تر گزیده شده‌اند، اما در عین حال، کلمه‌ای بر متن‌ها افزون نشده است، جز تغییراتی در حد رسم‌الخط و علائم نگارشی و پاراگراف‌بندی که درواقع شأن ادبی ندارند و فقط تمهیداتی برای بهتر خوانده‌شدن به شمار می‌روند. در هر یک از کتاب‌ها، پاره‌ای واژه‌ها تعابیر و اصطلاحات دشوار معنا شده‌اند تا خوانندگان جوان‌تر، از سرخوشی مطالعه نثر کهن به علت دشواری‌های زبانی محروم نشوند. ۵۷۲۴۵ ... ادامه مطلب